اکثریت مشرکان (قرآن)اکثریت مشرکان مکه از حقانیت وعده خدا درباره رستاخیز ناآگاه هستند. فهرست مندرجات۲ - حق ناپذیری مشرکان ۳ - ایمان نیاوردن مشرکان مکه ۴ - سرزنش اکثریت مشرکان ۵ - پیروی از گمان ۶ - ایمان نیاوردن مشرکان ۷ - تقوای متولیان مسجدالحرام ۸ - احیای مردگان ۹ - دلنسپردن مشرکان به قرآن ۱۰ - شرک و بت پرستی مشرکان ۱۱ - عدم ایمان مشرکان مکه ۱۲ - تهدید پیامبر ۱۳ - پانویس ۱۴ - منبع ۱ - ناآگاهی از وعده رستاخیزویستنبـونک احق هو قل‌ای وربی انه لحق ومآ انتم بمعجزین(از تو می‌پرسند: «آیا آن (وعده مجازات الهی) حق است؟» بگو: «آری، به پروردگارم سوگند، قطعاً حقّ است؛ و شما نمی‌توانید از آن جلوگیری کنید!») ... الا ان وعد الله حق و لـکن اکثرهم لایعلمون.(آگاه باشید آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست! آگاه باشید وعده خدا حقّ است، ولی بیشتر آنها نمی‌دانند!) (بنا بر یک احتمال، مرجع ضمیر «هو» وعده به رستاخیز است.) ۲ - حق ناپذیری مشرکانلجاجت و حق ناپذیری اکثریت مشرکان مکه در برابر حق در اثر عقاید و تعصبات باطل آنان است.لقد حق القول علی اکثرهم فهم لایؤمنونوجعلنا من بین ایدیهم سدا ومن خلفهم سدا فاغشینـهم فهم لایبصرون. اکثریت مشرکان مکه در حصار عقاید و تعصبات باطل خویش قرار دارند.لقد حق القول علی اکثرهم فهم لایؤمنون وجعلنا من بین ایدیهم سدا ومن خلفهم سدا فاغشینـهم فهم لایبصرون. ۳ - ایمان نیاوردن مشرکان مکههر نوع تلاش از سوی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم برای ایمان آوردن اکثریت مشرکان مکه بی اثر بود. لقد حق القول علی اکثرهم فهم لایؤمنون• وسواء علیهم ءانذرتهم‌ام لم تنذرهم لایؤمنون. همه راه‌ها برای اکثریت مشرکان مکه جهت دستیابی به هدایت الهی مسدود شد. لقد حق القول علی اکثرهم فهم لایؤمنون• وسواء علیهم ءانذرتهم‌ام لم تنذرهم لایؤمنون. فسق و پیمان شکنی اکثریت مشرکان مکه از آیات زیر استفاده می شود. کیف یکون للمشرکین عهد عند الله وعند رسوله... کیف وان یظهروا علیکم لایرقبوا فیکم الا ولا ذمة یرضونکم بافوههم وتابی قلوبهم واکثرهم فـسقون. فروختن آیات خدا به بهای اندک با هدف بازداشتن مردم از دین و راه خدا به وسیله اکثریت مشرکان مکه انجام می شد. کیف یکون للمشرکین عهد عند الله وعند رسوله... • ... واکثرهم فـسقون• اشتروا بـایـت الله ثمنا قلیلا فصدوا عن سبیله.. (برداشت، براساس این است که فاعل «اشتروا بآیات الله...» ، «اکثرهم» باشد.) ۴ - سرزنش اکثریت مشرکانسرزنش اکثریت مشرکان مکه از سوی خدا به سبب اعمال زشت آنان است. ... واکثرهم فـسقون• ... انهم سآء ما کانوا یعملون. اکثریت مشرکان مکه حق خویشاوندی را رعایت نمی کردند و تجاوزکاری می کردند. کیف وان یظهروا علیکم لایرقبوا فیکم الا ولا ذمة... واکثرهم فـسقون• لایرقبون فی مؤمن الا ولا ذمة و اولـئک هم المعتدون. ۵ - پیروی از گماناکثریت مشرکان از گمان پیروی می کردند. قل هل من شرکآئکم من یهدی الی الحق قل الله یهدی للحق افمن یهدی الی الحق احق ان یتبع امن لایهدی الا ان یهدی فما لکم کیف تحکمون• وما یتبع اکثرهم الا ظنا... ناآگاهی بیش تر مشرکان مکه درباره عذاب‌ها و آینده شوم خویش از آیات زیر استفاده می شود. ... سبحـن الله عما یشرکون• وان للذین ظـلموا عذابا دون ذلک و لـکن اکثرهم لایعلمون. لجاجت بیش تر مشرکان، سبب محرومیت آنان از ایمان آوردن و حتمی شدن عذاب بر آنان شد. لقد حق القول علی اکثرهم فهم لایؤمنون. اکثریت مشرکان درباره حقانیت آفرینش آسمان و زمین و مجموعه هستی ناآگاه بودند.ما خلقنـهما الا بالحق ولـکن اکثرهم لایعلمون. انکار معاد از سوی اکثریت مشرکان مکه، پیامد ناآگاهی آنان درباره حقانیت آفرینش هستی بود. وما خلقنا السمـوت والارض وما بینهما لـعبین• ما خلقنـهما الا بالحق ولـکن اکثرهم لایعلمون• ان یوم الفصل میقـتهم اجمعین. ۶ - ایمان نیاوردن مشرکانکفر و بی ایمانی بیش تر مشرکان مکه به نبوت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از آیات زیر استفاده می شود. فان تولوا فانما علیک البلـغ المبین• یعرفون نعمت الله ثم ینکرونها واکثرهم الکـفرون. (گفته شده است مقصود از «نعمت الله» پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است.) اکثریت مشرکان مکه از فلسفه نسخ و تبدیل آیات قرآن ناآگاه بودند. واذا بدلنآ ءایة مکان ءایة والله اعلم بما ینزل قالوا انمآ انت مفتر بل اکثرهم لایعلمون. تهمت و افترا به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از سوی اکثریت مشرکان بر اثر ناآگاهی از حقیقت نسخ قرآن و تبدیل آیات آن بود. واذا بدلنآ ءایة مکان ءایة والله اعلم بما ینزل قالوا انمآ انت مفتر بل اکثرهم لایعلمون. ۷ - تقوای متولیان مسجدالحرامبیش تر مشرکان مکه، از ضرورت تقوا داشتن متولیان مسجد الحرام ناآگاه بودند. ... و هم یصدون عن المسجد الحرام وما کانوا اولیآءه ان اولیآؤه الا المتقون ولـکن اکثرهم لایعلمون. اغلب مشرکان مکه، از مستحق عذاب الهی بودن در اثر بازداشتن مؤمنان از مسجدالحرام ناآگاه بودند.وما لهم الا یعذبهم الله و هم یصدون عن المسجد الحرام... ولـکن اکثرهم لایعلمون. اکثریت مشرکان، از برتری خدای یگانه بر خدایان دروغین ناآگاه بودند. ... ءالله خیر اما یشرکون• ... اءلـه مع الله بل اکثرهم لایعلمون. اغلب مشرکان منکر معاد، از قدرت خداوند برای احیای دوباره انسان‌ها ناآگاه بودند.ویستنبـونک احق هو قل‌ای وربی انه لحق... • ... الا ان وعد الله حق ولـکن اکثرهم لایعلمون• هو یحی ویمیت والیه ترجعون. وقال الذین اشرکوا... • واقسموا بالله جهد‌ایمـنهم لایبعث الله من یموت بلی وعدا علیه حقا ولـکن اکثر الناس لایعلمون. ۸ - احیای مردگانناآگاهی اغلب مشرکان مکه از لوازم اعتراف خود درباره قدرت خدا بر احیای مردگان از آیات زیر استفاده می شود. ولـئن سالتهم من نزل من السماء ماء فاحیا به الارض من بعد موتها لیقولن الله... بل اکثرهم لایعقلون. اکثریت مشرکان، از حقیقت صفات خداوند و قابل مقایسه نبودن او با مخلوقاتش ناآگاه بودند. ضرب الله مثلا عبدا مملوکا لایقدر علی شیء ومن رزقنـه منا رزقا حسنا فهو ینفق منه سرا وجهرا هل یستوون... بل اکثرهم لایعلمون. اغلب مشرکان، از لوازم اعتراف خود درباره خالقیت خداوند ناآگاه بودند. ولـئن سالتهم من خلق السمـوت والارض لیقولن الله... بل اکثرهم لایعلمون. بیش تر مشرکان از نعمت امنیت و تامین روزی آنان به برکت حرم مکه ناآگاه بودند. وقالوا ان نتبع الهدی معک نتخطف من ارضنا او لم نمکن لهم حرما ءامنا یجبی الیه ثمرت کل شیء رزقا من لدنا ولـکن اکثرهم لایعلمون. (مقصود از «حرما» مکه می‌باشد.) اکثریت مشرکان مکه از حق ناراحت و ناخوشنود بودند. ام یقولون به جنة بل جاءهم بالحق واکثرهم للحق کـرهون. ۹ - دلنسپردن مشرکان به قرآننپذیرفتن و دل نسپردن بیش تر مشرکان به قرآن علت گمراهی آنان است. کتـب فصلت ءایـته قرءانا عربیا لقوم یعلمون• بشیرا ونذیرا فاعرض اکثرهم فهم لایسمعون. اعراض بیش تر مشرکان از قرآن به بهانه ناتوان بودن از درک آن بود. کتـب فصلت ءایـته قرءانا عربیا لقوم یعلمون• بشیرا ونذیرا فاعرض اکثرهم فهم لایسمعون• وقالوا قلوبنا فی اکنة مما تدعونا الیه وفی ءاذاننا وقر ومن بیننا وبینک حجاب... اعراض بیش تر مشرکان از حق، در اثر ناآگاهی از آن بود. ام اتخذوا من دونه ءالهة... بل اکثرهم لایعلمون الحق فهم معرضون. ایمان بیش تر مشرکان به جن از آیه زیر برداشت می شود. ... بل کانوا یعبدون الجن اکثرهم بهم مؤمنون. بیش تر مشرکان از قدرت الهی در اعطای معجزه به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ناآگاه بودند. وقالوا لولا نزل علیه ءایة من ربه قل ان الله قادر علی ان ینزل ءایة ولـکن اکثرهم لایعلمون. گوش فرا ندادن به حق و نپذیرفتن آن از سوی اغلب مشرکان از آیات زیر برداشت می شود. ان کاد لیضلنا عن ءالهتنا لولا ان صبرنا علیها... • ام تحسب ان اکثرهم یسمعون او یعقلون... ۱۰ - شرک و بت پرستی مشرکانعدم تعقل و گوش فراندادن به حق، زمینه تداوم شرک و بت پرستی در میان بیش تر مشرکان مکه شد. ان کاد لیضلنا عن ءالهتنا لولا ان صبرنا علیها... • ام تحسب ان اکثرهم یسمعون او یعقلون ان هم الا کالانعـم بل هم اضل سبیلا. ما جعل الله من بحیرة ولا سآئبة ولا وصیلة ولا حام ولـکن الذین کفروا یفترون علی الله الکذب واکثرهم لایعقلون. ان کاد لیضلنا عن ءالهتنا لولا ان صبرنا علیها... • ام تحسب ان اکثرهم یسمعون او یعقلون... ولـئن سالتهم من نزل من السماء ماء فاحیا به الارض من بعد موتها لیقولن الله... بل اکثرهم لایعقلون. گمراه تر بودن اغلب مشرکان مکه از چارپایان به جهت حق ناشنوی و عدم تعقل آنان بود.ان کاد لیضلنا عن ءالهتنا لولا ان صبرنا علیها... • ام تحسب ان اکثرهم یسمعون او یعقلون ان هم الا کالانعـم بل هم اضل سبیلا. ۱۱ - عدم ایمان مشرکان مکهبیش تر مشرکان مکه، به رغم مشاهده نشانه‌های الهی ایمان نمی آوردند. وما یاتیهم من ذکر من الرحمـن محدث الا کانوا عنه معرضین• او لم یروا الی الارض کم انبتنا فیها من کل زوج کریم• ان فی ذلک لایة وما کان اکثرهم مؤمنین. اغلب مشرکان لجوج، از تعیین کننده بودن مشیت الهی در متمایل ساختن آنان به ایمان ناآگاه بودند. ولو اننا نزلنآ الیهم الملـئکة وکلمهم الموتی وحشرنا علیهم کل شیء قبلا ما کانوا لیؤمنوا الا ان یشآء الله ولـکن اکثرهم یجهلون. ۱۲ - تهدید پیامبرتهدید پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از سوی اکثریت حق ناپذیر مشرکان مکه انجام می گرفت. ... فاعرض اکثرهم فهم لایسمعون• وقالوا قلوبنا فی اکنة مما تدعونا الیه وفی ءاذاننا وقر ومن بیننا وبینک حجاب فاعمل اننا عـملون.؛ فصلت۵) نادانی اکثریت مشرکان مکه، عامل گرایش آنان به شرک و بت پرستی بود.ضرب الله مثلا رجلا فیه شرکاء متشـکسون ورجلا سلما لرجل هل یستویان مثلا الحمد لله بل اکثرهم لایعلمون. اکثریت مشرکان به پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و قرآن ایمان نیاوردند. انه لقول رسول کریم• وما هو بقول شاعر قلیلا ما تؤمنون. ولا بقول کاهن قلیلا ما تذکرون. ۱۳ - پانویس۱۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۱۸۹، برگرفته از مقاله «اکثریت مشرکان». |